ทางขึ้นลงเครื่องบิน หรือ รันเวย์รูปวงกลม คือรูปแบบของสนามบินใหม่ภายใต้แนวคิด The Endless Runway โดยมีลักษณะเป็นวงกลม ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 3.5 กิโลเมตร ล้อมรอบอาคารผู้โดยสารที่อยู่ด้านใน ทำให้พื้นที่สนามบินมีขนาดกะทัดรัด กินเนื้อที่เพียง 1 ใน 3 ของสนามบินแบบเดิมเท่านั้น นอกจากนี้เครื่องบินยังสามารถเลือกบินขึ้นและลงจอดได้หลายทิศทางตามตำแหน่งที่เหมาะสมโดยปราศจากปัญหาเรื่องทิศทางและแรงลม ซึ่งสามารถบินขึ้นลงได้พร้อมกันมากถึง 3 ลำในเวลาเดียวกัน
‘The Endless Runway’ เป็นความคิดของ Henk Hesselink ผู้เชี่ยวชาญด้านการบินที่ศูนย์การบินอวกาศแห่งเนเธอร์แลนด์ เกิดขึ้นหลังจากชมคลิปการลงจอดอย่างน่าหวาดเสียวของเครื่องบินขณะมีลมพัดขวางทางวิ่ง (Crosswind landing) ทั้งนี้โดยปกติแล้วเครื่องบินจะบินขึ้นและลงจอดในทิศทางสวนลมหรือมีลมพัดปะทะด้านหน้าเสมอ แต่รันเวย์รูปวงกลมจะเป็นการบินขึ้นลงตามแรงลม ทำให้เครื่องบินสามารถเลือกตำแหน่งบินขึ้นและลงจอดในตำแหน่งใดก็ได้รอบวงกลม ตามความเหมาะสมของทิศทางลมในขณะนั้น
Henk Hesselink ระบุข้อดีของรันเวย์รูปวงกลมไว้ว่า การที่เครื่องบินเคลื่อนที่ขนานไปกับแรงลมนั้นจะช่วยลดแรงกระแทกหว่างลงจอดลงได้ ช่วยลดมลภาวะทางเสียงเนื่องจากการบินขึ้นและลงจะกระจายไปตามทิศทางต่าง ๆ รอบสนามบิน ขณะเดียวกันก็ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในเชิงบวก เพราะเครื่องบินไม่ต้องบินแข่งกับแรงลม ทำให้ลดมลพิศทางอากาศ และยังได้พื้นที่สีเขียวเพิ่ม เพราะสนามบินมีขนาดเล็กลง นอกจากนี้ยังช่วยลดการเผาผลาญเชื้อเพลงให้น้อยลง เนื่องจากเครื่องบินไม่ต้องบินขึ้นลงตามตำแหน่งที่กำหนดไว้ แต่ลงตรงจุดใดก็ได้โดยดูทิศทางลมเป็นหลัก ข้อดีอีกอย่างคือเครื่องบินสามารถบินได้ทุกเส้นทาง ทำให้นักบินมีประสิทธิภาพในการควบคุมการบินได้มากกว่าว่าต้องการบินไปยังเส้นทางบินใดหรือหลีกเลี่ยงเส้นทางบินใด
Source: designboom, takieng, thaimetalpro