เคยจินตนาการภาพการเข้าห้องน้ำที่เดินเข้าไปแล้วน้ำไม่ไหลบ้างไหม?
เชื่อว่าหลายคนคงไม่อยากให้เกิดเหตุการณ์แบบนั้นระหว่างเข้าไปปลดทุกข์แน่ ๆ แต่นวัตกรรมที่เรานำมาฝากวันนี้เกิดจากคนกลุ่มหนึ่งคิดว่ามันควรเป็นเรื่องปกติธรรมดา และนำมันมาเป็นจุดตั้งต้นของการสร้างห้องน้ำที่ไม่ต้องง้อน้ำก็ไม่สกปรก แถมยังนำประโยชน์จากสิ่งปฏิกูลมาผลิตกระแสไฟฟ้าเพื่อใช้งานอีกต่อได้ด้วย
“เราเชื่อว่าการสร้างหนทางใหม่เพื่อสุขอนามัยในศตวรรษที่ 21 คุณต้องมีประสบการณ์ปลดทุกข์ในห้องน้ำที่ได้สุขอนามัยและไร้กลิ่น คุณต้องการระบบสุขภัณฑ์ไม่ใช้น้ำที่มนุษย์เราไม่ต้องสูญเสียน้ำทิ้งไปในรูปแบบของเสียและมันยังต้องสร้างคุณค่าได้ด้วย” – LooWatt
ฟังดูออกจะเพี้ยนนิด ๆ แต่เป็นไปได้และเกิดขึ้นจริงแล้ว โดยห้องน้ำไร้น้ำนั้นใช้ชื่อว่า LooWatt ผลิตขึ้นเพื่อตอบโจทย์การใช้งานด้านบน แต่เบื้องหลังของแนวคิดผลิตภัณฑ์ชิ้นนี้มีหลายส่วนน่าสนใจที่เราจะนำมาอธิบายแยกให้ชัดเพื่อความเข้าใจอีกครั้งด้านล่าง
แนวคิดที่มาจากความคิดเรื่องภัยน้ำ
แม้จะประกาศออกปาว ๆ เรื่องการประหยัดน้ำอุปโภคบริโภคทั่วโลกมายาวนานแค่ไหน แต่เราก็ยังไม่เคยเห็นใครที่คิดระบบสุขภัณฑ์ไร้น้ำขึ้นมากับเขาเลยสักที เรื่องนี้เราเชื่อว่าคนส่วนใหญ่คงคิดว่า ปล่อยให้ใช้น้ำไปเถอะเพราะมันเป็นเรื่องของสุขอนามัย จะมานั่งงกน้ำกับเรื่องไม่เป็นเรื่องทำไม
แต่สำหรับนักออกแบบผลงาน LooWatt กลับมองว่าปัญหานี้เป็นจุดบอดที่ต้องแก้ หลังสหประชาชาติ (UN) ออกมาคาดการณ์ว่าภายในอีก 11 ปีข้างหน้า หรือปี 2030 เมื่อมนุษย์ต้องเจอกับภัยเรื่องความเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ (Climate Change) สิ่งที่ต้องเผชิญหน้าคือ ประชากรจำนวนกว่าครึ่งหนึ่งของโลกใบนี้จะอยู่ในพื้นที่ที่ขาดแคลนหรือมีปัญหาเรื่องการใช้น้ำ
อนาคตอาจเป็นเรื่องที่ยังมาไม่ถึง แต่ข้อมูลที่เริ่มชี้ให้เราเห็นว่าการขับถ่ายและสุขภัณฑ์เป็นปัญหาที่ต้องริเริ่มบางอย่างขึ้นเพื่อแก้ไขจริง ๆ มาจากจำนวนของคนกว่า 2 ล้านคนบนโลกใบนี้ที่เสียชีวิตจากเรื่องสุขาภิบาลไม่ดีตามที่ได้รับการบันทึกไว้โดยองค์การอนามัยโลก (WHO)
จะมีวิธีไหนที่ดีพอจะรวมทั้ง 2 เรื่องนี้เข้าด้วยกันได้บ้าง ส้วมที่ไร้น้ำในการกดชักโครกและยังคงสะอาดถูกสุขลักษณะทุกครั้งที่เข้าไปใช้งานเสมอเพื่อป้องกันเรื่องเชื้อโรคและแบคทีเรียต่าง ๆ ที่ก่อโรค
ไม่ใช้น้ำแล้วใช้อะไร?
สิ่งที่เข้ามาทดแทนน้ำในการทำความสะอาด คือนวัตกรรมอย่างผนึกฟิล์มโพลีเมอร์ย่อยสลายได้เข้ากับส้วม ทุกครั้งที่เรากด Flush แผ่นฟิล์มจะถูกเลื่อนเพื่อดึงรีดของเสียจากร่างกายที่เราขับถ่ายลงไปสู่บ่อพักด้านล่าง คุณสมบัติของฟิล์มนี้คือการผนึกกลิ่นและป้องกันโรคได้อย่างปลอดภัย
ส่วนของเสียหลังจากขับถ่ายแล้วจะนำไปผลิตเป็นก๊าซชีวภาพ ปุ๋ย และไฟฟ้าซึ่งสามารถนำไปสร้างมูลค่าได้อีกทอดหนึ่ง เรียกได้ว่าเป็นความคิดที่ครบวงจรไม่มีอะไรเหลือเลยเนื่องจากซากทั้งหมดได้รับการจัดการ แถมสิ่งที่ได้กลับมาสร้างมูลค่าให้ได้ด้วย! (ใครจะคิดว่าอุนจิเราจะเอาไปแลกเงินได้)
รูปแบบของห้องน้ำจาก LooWatt แบ่งเป็น 3 ประเภท ได้แก่ Mobile, Outdoor และ In-home ซึ่งก็ตรงตัวตรงความหมายคือ ห้องน้ำเคลื่อนที่ ห้องน้ำกลางแจ้ง และห้องน้ำในบ้าน
ใครที่คิดภาพไม่ออกว่า ถ้าเอาไปใช้งานจริงแล้วมันจะเป็นอย่างไร คลิปด้านล่างคือตัวอย่างสารคดีที่เขาจัดส่ง LooWatt ไปที่มาดากัสการ์
การเล่าเรื่องถ่ายทอดออกมาได้ค่อนข้างน่าสนใจ เมืองที่โครงสร้างไม่ได้เพียบพร้อมเป็นระบบ กับระบบสาธารณูปโภคที่ไม่ได้เพียบพร้อม การปลดทุกข์ที่มีตั้งแต่ข้างทาง ถุงพลาสติก ไปจนถึงห้องน้ำที่สภาพคล้ายซากปรักหักพังคือวิถีชีวิตปกติสำหรับคนที่นี่ เมื่อมาพบกับอุตสาหกรรมห้องน้ำไร้น้ำที่ไม่ต้องการพื้นที่เยอะ แต่ใช้งานได้จริง ไม่ต้องทนดมกลิ่นสิ่งปฏิกูลจะเป็นอย่างไร เรื่องนี้ต้องติดตามด้วยสายตาตัวเอง
ดูแล้วชอบใจอยากจะช่วยประหยัดน้ำแบบเขาบ้างเป็นเรื่องดี แต่อย่าเพิ่งรีบร้อนปล่อยระเบิดคาโถแล้วไม่ยอมกดเข้าล่ะ เพราะส้วมแบบนี้ยังไม่มีมาใช้ในบ้านเรา ทางที่ดีแค่กดให้น้อยลงก็พอ อย่าถึงขั้นดองไว้หลายรอบแล้วกดทีเดียวเลย สงสารคนที่เข้าห้องน้ำต่อกันด้วยนะ
ภาพประกอบบทความทั้งหมดเป็นลิขสิทธิ์ของ LooWatt
อ้างอิงที่มาข้อมูลจาก:
1. https://www.loowatt.com/toilets.html
2. https://www.dezeen.com/2019/05/31/loowatt-waterless-toilet-design/
