ช่วงนี้เราอาจจะอินกับไม้มากหน่อย เพราะความคลาสสิกของมันแง่วัสดุเหนือกาลเวลา ประกอบกับความอินที่ได้จากการดูเรื่องการฟาร์มไม้จากรายการ Perspective ที่เชื่อว่าหลายคนยังไม่รู้ด้วยซ้ำว่าเมืองไทยมีการฟาร์มไม้ขนาดหลายไร่เพื่อตัดใช้งานทำเฟอร์นิเจอร์โดยเฉพาะ เราจึงอยากนำเสนอมิติเรื่องไม้อีกสักชนิด ที่มีคุณสมบัติดีชนิดที่ต่อให้ไม่ทำอะไรกับมันเหมือน YAKISUKI ก็เหมาะจะนำมาใช้งาน
ก่อนจะพูดถึงคุณสมบัติที่หลายคนไม่รู้ เราขอ 101 ไม้ Ipe ที่เลือกมาวันนี้ก่อนว่ามันคืออะไร ? ไม้ Ipe คือไม้เนื้อแข็งจากป่าฝนบราซิลที่ได้รับความนิยมในแวดวงสถาปัตย์ เพราะมีความหนาแน่นสูง แข็งแรง ด้วยหน้าตาที่ละม้ายไม้มะฮอกกานี ซึ่งมีความสวยงามเป็นเอกลักษณ์ และเสริมบรรยากาศความ cozy ให้พื้นที่ติดตั้ง จึงยิ่งทำให้มีเสน่ห์เหมาะเป็นตัวเลือกของสถาปนิกอย่างยิ่ง
ลองมารู้จักกับไม้ Ipe เพิ่มขึ้นผ่านคุณสมบัติของมันทั้ง 10 ข้อจากนี้ เราเชื่อว่าคุณต้องถูกใจ และตามหามันมาใช้เป็นวัสดุในการออกแบบกันบ้าง ไม่มากก็น้อย
ความแข็งระดับตะปู
อยากได้ไม้เนื้อแข็งจริงจัง เราขอให้เลือก Ipe เพราะไม้ชนิดนี้มีผู้เปรียบเทียบว่าเนื้อแข็งระดับตะปู ดังนั้น อย่าคิดว่าจะใช้งานมันด้วยการตอกตะปูเพื่อยึดเหมือนไม้ชนิดอื่น เพราะถือเป็นเรื่องยาก อยากใช้งานก็ต้องลงแรงมากหน่อยด้วยการเจาะรูและใช้สกรูเหล็กเจาะมันลงไปสถานเดียว ดังนั้น ใครคิดจะใช้ข้อดีเรื่องความทนทานก็อย่าลืมไตร่ตรองข้อเสียการแปรรูปไว้ด้วย
ราคาแข็งตามเนื้อไม้
ของดีไม่เคยถูก ถ้าอยากใช้ไม้ดี ๆ สิ่งที่เราต้องเตรียมตัว คือการรับเรื่องต้นทุนราคาให้ได้ เทียบอย่างง่ายที่สุดคือต้องราคาแพงกว่า Red Wood และ Cedar ที่ใช้ทำ YAKISUKI แต่ไม่ใช่แค่นั้น คุณยังต้องเจอราคาสองเด้งจากการนำมันมาใช้ด้วย เพราะช่างจะบวกค่าแรงงานที่เค้าต้องลงแรงกับความยากของมัน
ใช้งานได้ยาวนาน
Photograph by nationaldecking.com
อีกปัจจัยที่คนยอมลงทุนกับไม้ Ipe ไม่ใช่แค่ความแกร่งของไม้กับราคาของมันที่สูงกว่าเท่านั้น แต่เป็นเพราะพอนำมาคำนวณแล้วมันใช้งานได้คุ้มกว่า เนื่องจากอายุการใช้งานของไม้ชนิดนี้ใช้ได้นานสูงสุดถึง 50 ปีโดยไม่ต้องเปลี่ยน ยิ่งถ้าทาน้ำมันเคลือบไม้ไว้ อายุมันอาจจะมากกว่าช่วงชีวิตของเราอีก (อายุยาวถึง 75 ปี)
หนี่งในลิสต์ไม้ตลาดมืด
Photograph by gardenista
ความนิยมกับคุณสมบัติเด็ด ๆ ไม่ใช่แค่เครื่องวัดมูลค่าอย่างเดียว แต่มันซ่อนเรื่อง demand ของตลาดไว้ด้วย ถ้าเราเคยได้ยินว่าไม้พะยูง หรือไม้หายากอยู่ในตลาดมืดการค้าไม้ ไม้ Ipe ก็ไม่แตกต่างกัน เพราะคนต้องการใช้ไม้ชนิดนี้ค่อยข้างมาก จึงเกิดการลักลอบตัดไม้ ไม่ต่างจากที่บ้านเราเจอปัญหานี้กับไม้สำคัญ ๆ ทั้งหลาย ดังนั้น ใครที่อยากจะมีไม้ประเภทนี้ไว้ใช้กับเขา หรืออยากมีไว้ในบ้าน อย่าลืมตรวจสอบที่มาของไม้ เพราะไม้ที่ควรนำมาใช้งานควรได้รับการตีตราจากสภาพิทักษ์ป่า (FSC-certified) ก่อน
ไม้นี้ ช่างแพ้ได้
Photograph by Jeremy Bittermann
ถึงจะยืนหนึ่งเรื่องการใช้งาน ความสวยงาม ความคงทน คุ้มค่าแค่ไหน แต่มันก็มีพิษสงสำหรับสถาปนิกและช่างไม่น้อย เพราะฝุ่นที่เกิดจากการทำงานกับเนื้อไม้ Ipe ถ้าเข้าหู เข้าตา หรือถูกผิวหนังอาจจะเสี่ยงต่อการแพ้ได้ บางรายก็มีอาการปวดหัว ดังนั้น ใครที่คิดจะนำมาใช้งานในฐานะช่าง ต้องไม่ลืมใส่ชุดที่รัดกุมและเตรียมอุปกรณ์ป้องกันอย่างหน้ากากมาสวม ส่วนคนที่ซื้อไปใช้งานแบบสำเร็จนั้น ไม่ต้องกลัวว่าจะเจอปัญหาแบบเดียวกันนี้ เพราะวัสดุเหล่านี้ปลอดฝุ่นแล้วจากการเคลือบ และทำความสะอาดหมดจดพร้อมใช้งาน
แดดจ้าแค่ไหนก็ไม่ร้อนแน่นอน
Photograph by mataverdedecking.com
คุณสมบัติสุดท้ายที่เราว่าพร้อมชูโรงเป็นตัวเด่นสุด ๆ คือ ไม้ Ipe เหมาะแก่การติดตั้งกลางแจ้งมาก เพราะต่อให้มันอยู่กลางแจ้ง ในฤดูร้อนแสงแดดจ้า มันก็ไม่ซับความร้อน หรือต่อให้เจออฤดูหนาว อากาศหนาวเย็นพื้นก็ยังคายความอุ่นออกมา เรียกง่าย ๆ ว่าการใช้งานทนทานทั้งความแกร่งและการใช้ฟังก์ชันไม่สะดุ้งสะเทือนต่อสภาพอากาศ อารมณ์เดียวกับการปูหินอ่อนที่มอบความเย็นให้แบบที่สถาปัตยกรรมบ้านเรานิยมใช้งาน เราจึงสามารถเหยียบเดินได้เรื่อย ๆ แบบสมูท ไม่สะดุด
อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าเราจะชูคุณสมบัติเด่นของ ไม้ Ipe ว่าทนทาน อายุยืนแค่ไหน เราก็ต้องขอบอกก่อนว่า Ipe ไม่ใช่ไม้ที่แกร่งที่สุดในทำเนียบ 10 อันดับสายพันธุ์ของไม้ที่มีเนื้อไม้แกร่ง ทน ทำลายไม่ค่อยเข้า เพราะความจริงมันยังมีไม้อื่นชื่อแปลก ๆ ที่คนทั่วไปยังไม่รู้อีกมากมาย โดยเว็บไซต์ของ The Wood Database ระบุไว้ดังนี้
อันดับ 10 : Cebil
อันดับ 9 : Katalox / Wamara
อันดับ 8 : Black Ironwood
อันดับ 7 : African Blackwood
อันดับ 6 : Camelthorn
อันดับ 5 : Verawood
อันดับ 4 : Snakewood
อันดับ 3 : Gidgee
อันดับ 2 : Lignum Vitae
และอันดับ 1 คือ Quebracho หรือไม้ที่ได้รับสมญาว่า เพชรฆาตขวาน เพราะฟันแทบไม่เข้า เข้าทำนองเหนือฟ้ายังมีฟ้า เหนือไม้ที่ตะปูตอกไม่ลงยังเจอไม้ขวานฟันไม่เข้าด้วย
ร้อน เย็น แข็ง อ่อน ทน เปราะ คือคุณสมบัติพื้นฐานของการเลือกวัสดุอย่างไม้มาใช้งาน ประกอบกับสไตล์ที่มินิมัล คลาสสิก ความสวยงามไม่เคยล้าสมัยคือเหตุผลที่ืทำให้บางคนเลือกลงทุนกับการใช้จ่ายเพื่อแลกวัสดุที่ดีกว่ามากใช้งาน การเฟ้นหาสุดยอดวัสดุที่สามารถอยู่เป็นมรดกไอเดียของทั้งสถาปนิกและผู้ว่าจ้างจึงเป็นสิ่งสำคัญ BuilderNews หวังว่าข้อมูลนี้จะเป็นประโยชน์สำหรับทุกคน เพราะ “ไม้” ไม่เคยเป็นแค่ “ไม้” สำหรับเรา
อ้างอิง : https://www.gardenista.com/posts/10-things-nobody-tells-ipe-wood/
https://www.wood-database.com/wood-articles/top-ten-hardest-woods/
เครดิตภาพปกบทความ : Photograph by Jeff McNeill.
