Red Zip-Lock หรือ “ถุงแดงซิปล็อกจำกัดเชื้อ” เป็นนวัตกรรมจากศูนย์วิจัยและนวัตกรรมเพื่อความยั่งยืน (RISC) โดยบริษัท แมกโนเลีย ควอลิตี้ ดีเวล็อปเม้นต์ คอร์ปอเรชั่น จำกัด (MQDC) ที่คิดค้นเพื่อกำจัดหน้ากากอนามัยที่ใช้แล้วโดยไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม
หน้ากากอนามัยที่ใช้แล้วถือเป็น “ขยะติดเชื้อ” อย่างหนึ่ง เนื่องจากมีสารคัดหลั่งที่เกิดจากการไอ หรือจาม สามารถแพร่เชื้อได้ ดังนั้นหน้ากากอนามัยที่ใช้แล้วจึงมีความเสี่ยงสูงต่อการแพร่เชื้อ โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่เก็บขยะ จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการทิ้ง หรือกำจัดด้วยวิธีการเฉพาะทางอย่างถูกต้อง
Red Zip-Lock ถือเป็น “นวัตกรรมเพื่อความยั่งยืน” หรือ Sustainovation คิดค้นมาเพื่อช่วยให้เจ้าหน้าที่เก็บขยะลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ เมื่อเห็น “Red Zip-Lock” ที่มีการใส่หน้ากากใช้แล้ว ก็จะเพิ่มการระมัดระวังมากขึ้น และคัดแยกถุงแดงออกมาจากขยะทั่วไป เพื่อนำไปกำจัดทิ้งอย่างถูกวิธี
ทาง RISC และ MQDC ได้ผลิต Red Zip-Lock หรือ “ถุงแดงซิปล็อกจำกัดเชื้อ” ประมาณ 100,000 ใบ เพื่อส่งต่อไปยังชุมชนและประชาชนทั่วไปในเขตกรุงเทพฯ ซึ่งสอดคล้องกับแนวทางการจัดการขยะในแผนพัฒนากรุงเทพมหานคร 20 ปี พ.ศ. 2556-2575 ซึ่งมีเป้าหมายที่จัดการขยะที่ต้นทางอย่างมีประสิทธิภาพ และมีวิสัยทัศน์ มุ่งเน้นจัดการขยะที่แหล่งกำเนิด โดยการมีส่วนร่วมในทุกภาคส่วนตามแนวคิด “ของเสียเหลือศูนย์” (Zero waste Management)
ขยะติดเชื้อของกรุงเทพฯ ส่วนใหญ่มากจากโรงพยาบาลซึ่งจะนำไปเผาในเตาเผาขยะติดเชื้อ โดยศูนย์กำจัดขยะหนองแขมมีปริมาณขยะติดเชื้อสูงถึง 42 ตันต่อวัน และศูนย์กำจัดขยะอ่อนนุชมีปริมาณสูงถึง 60 ตันต่อวัน การรณรงค์เพื่อส่งเสริมการทิ้งหน้ากากอนามัยที่ใช้แล้วอย่างถูกต้องในช่วง COVID-19 นำไปสู่การสร้างถังขยะเฉพาะที่สำนักงานเขตกว่า 50 แห่งทั่วกรุงเทพฯ
ทีมวิจัยของ RISC นำโดย น.ส.พันธ์พิสุ จุลพันธ์วัฒนา สถาปนิกวิจัยอาวุโส และ น.ส.ทิพทับทิม ภูมิพาณิชย์ สถาปนิกวิจัยอาวุโส ได้ค้นคว้าว่า “ทำไมหน้ากากอนามัยที่ใช้แล้วจำนวนมากถึงถูกทิ้งในถังขยะทั่วไป” จากการสำรวจประชาชนจำนวน 2,250 คน พบว่า
– 90.4% ทราบถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและเสี่ยงต่อการแพร่เชื้อต่อผู้อื่น เมื่อทิ้งหน้ากากอนามัยผิดวิธี
– มีเพียง 22.3% เท่านั้นที่ทิ้งถูกวิธีคือการแยกลงถังขยะติดเชื้อ
– 32.8% พยายามใส่ถุงแยกก่อนทิ้งลงถังขยะทั่วไป
– 36.3% ถอดทิ้งลงถังขยะปกติเลย ซึ่งเป็นวิธีที่ไม่ถูกต้อง
– กว่า 70% ที่ทิ้งหน้ากากอนามัยใช้แล้วอย่างไม่ถูกต้อง เกิดจากการไม่สามารถหาถังขยะติดเชื้อได้
– และ 24.4% ไม่ทราบว่าจะไปทิ้งที่ไหน
นอกจากคุณสมบัติของ Red Zip-Lock ที่สามารถกันน้ำ ลดการแพร่กระจายเชื้อ ยังได้มีการแทรกแนวคิดการเขียนข้อความขอบคุณ ส่งต่อกำลังใจ และความห่วงใยต่อเจ้าหน้าที่เก็บขยะอีกด้วย Red Zip-Lock พร้อมส่งมอบสู่ลูกบ้าน MQDC และภาคประชาสังคม ประมาณ 50,000 ใบ และส่งมอบผ่านสำนักปลัดกรุงเทพมหานคร ประมาณ 100,000 ใบ เพื่อกระจายต่อไปยังชุมชนและประชาชนทั่วไป รวมการส่งมอบทั้งสิ้นประมาณ 150,000 ใบ
