พื้นที่เปิดโล่ง (Open Space) และพื้นที่เปิดโล่งเชิงนิเวศ (Ecological Open Space) มีความแตกต่างกันอย่างไร? ตามเกณฑ์ของ TREES-NC Version 1.1 ได้ให้นิยามศัพท์ของพื้นที่ทั้งสองไว้ดังนี้
พื้นที่เปิดโล่ง (Open Space) หมายถึง พื้นที่ภายนอกโครงสร้างอาคาร โดยรวมทั้งพื้นที่ดาดแข็งและพื้นที่สีเขียว แต่ไม่นับรวมพื้นที่ฐานอาคาร ซึ่งจะแตกต่างกับพื้นที่เปิดโล่งเชิงนิเวศตรงที่นับรวมพื้นที่ของรถยนต์ทั้งหมด แต่จะแตกต่างกับนิยามของ ที่ว่าง ตามกฎหมาย เนื่องจากพื้นที่เปิดโล่งอาจมีหลังคาคลุมได้ เช่น หลังคาโรงจอดรถ หรือพื้นที่ที่มีส่วนยื่นของอาคารมาปกคลุม
หากพูดให้เข้าใจง่าย ๆ ก็คือ พื้นที่ทั้งหมดในโครงการ ไม่นับรวมพื้นที่ฐานอาคาร ก็คือพื้นที่เปิดโล่ง (Open Space) นั่นเอง ซึ่งหากพิจารณาตาม รูปที่ 1 เส้นสีน้ำเงินก็คือพื้นที่เปิดโล่ง (Open Space) เส้นสีแดงคือพื้นที่ฐานอาคาร (Foot Print) รูปที่ 2 พื้นที่เปิดโล่งเชิงนิเวศ (Ecological Open Space)
พื้นที่เปิดโล่งเชิงนิเวศ (Ecological Open Space) หมายถึง พื้นที่อันปราศจากหลังคาหรือสิ่งก่อสร้างปกคลุม รวมถึงพื้นที่ของสิ่งก่อสร้างหรืออาคารที่สูงจากระดับพื้นดินไม่เกิน 1.2 เมตร และไม่มีหลังคาหรือสิ่งก่อสร้างปกคลุมเหนือระดับนั้น อันประกอบด้วยพื้นที่สีเขียวอย่างน้อยร้อยละ 40 ของพื้นที่ อาจรวมถึงบ่อน้ำลักษณะธรรมชาติ และพื้นที่ดาดแข็งที่มีกิจกรรมบนพื้นที่ดาดแข็งเป็นไปเพื่อการส่งเสริม คุณภาพชีวิตของผู้ใช้งาน อาทิเช่น ทางเดินเท้า ลานกิจกรรม แต่จะต้องไม่ใช้พื้นที่สำหรับจอดรถยนต์หรือที่จอดรถยนต์
หากพิจารณาพื้นที่ ตามรูปที่ 2 highlight สีฟ้า จะเห็นได้ว่าพื้นที่เปิดโล่งเชิงนิเวศ (Ecological Open Space) นั้นไม่มีการนับรวมถนน และที่จอดรถยนต์เลย ถึงแม้ว่าที่จอดรถยนต์นั้นจะเป็นบล๊อคที่มีการปลูกหญ้าก็ตาม แต่จะนับรวมถึงพื้นที่ดาดแข็งทางเดิน ที่จอดจักรยาน เนื่องจากพื้นที่ดาดแข็งดังกล่าวเป็นไปเพื่อการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้ ใช้งานอาคาร
สิ่งสำคัญที่สุดในการพิจารณาว่าพื้นที่ใดเป็นพื้นที่เปิดโล่ง (Open Space) หรือ พื้นที่เปิดโล่งเชิงนิเวศ (Ecological Open Space) นั้นให้พิจารณาจากกิจกรรมบนพื้นที่นั้น ๆ ว่าพื้นที่ดังกล่าวมีไว้เพื่ออะไร หากเป็นไปเพื่อรถยนต์ ก็ถือว่าไม่ได้เป็นไปเพื่อการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้ใช้งาน ไม่สามารถนับเป็นพื้นที่เปิดโล่งเชิงนิเวศ (Ecological Open Space) ได้
เรื่อง: ผศ.ดร.จตุวัฒน์ วโรดมพันธ์ LEED AP, TREES Founder
และ นาย อนุชิต พึ่งกล่อม LEED AP, TREES A
