“กาลเวลา” บางครั้งก็สร้างบางสิ่ง ทว่าบางครั้งก็ทำลายบางอย่าง แต่ใครจะรู้ไหมว่ากาลเวลาก็สามารถนำสิ่งที่ถูกสร้างและถูกทำลายมาอยู่ด้วยกันได้ ดังเช่นพิพิธภัณฑ์เชิงวัฒนธรรมนามว่า “Zhang Yan” ที่เป็นพื้นที่ของการสร้างสิ่งใหม่ผนวกเข้ากับสิ่งปลูกสร้างเดิมในอดีตได้อย่างสวยงาม
พิพิธภัณฑ์เชิงวัฒนธรรมนี้เกิดจากการรีโนเวทชุดโครงสร้างเดิมของหมู่บ้านจีนโบราณ Zhang Yan ซึ่งตั้งอยู่ที่เมือง Chonggu (เมืองทางตะวันตกของเซี่ยงไฮ้) ให้กลายเป็นพิพิธภัณฑ์ดังกล่าวโดยการออกแบบของ Horizontal Design โดยที่มีห้องโถงเป็นพื้นที่จัดแสดง 3 ห้อง จัดเป็นพื้นที่แยกส่วนกันรอบ ๆ บ่อน้ำ และมีคอนเซปต์การออกแบบตั้งแต่ “ร่วมสมัย” ไปถึง “แบบดั้งเดิม” จนกระทั่งไปถึง “อนาคต” ด้วยการพยายามรักษารูปลักษณ์ตึกเดิมให้ได้มากที่สุดผนวกเข้ากับสิ่งปลูกสร้างใหม่ได้อย่างลงตัว ท้ายที่สุดจึงได้สถาปัตยกรรมที่เพิ่มความร่วมสมัยเข้าไปในขณะที่ยังคงรักษาวัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ด้วยกัน
หมู่บ้าน Zhang Yan ถือเป็นแหล่งกำเนิดของวัฒนธรรมเซี่ยงไฮ้โบราณ และเป็นตัวแทนของวัฒนธรรมภูเขาฟูชวน อย่างที่กล่าวไปแล้วว่าพื้นที่ในพิพิธภัณฑ์แบ่งเป็น 3 ส่วน ได้แก่ “ร่วมสมัย” “ดั้งเดิม” และ “อนาคต” ซึ่ง แบบ “ร่วมสมัย” นั้นตั้งอยู่ที่บ้านของตระกูล Zhang ซึ่งเป็นส่วนที่ถูกทำลายอย่างรุนแรง สถาปนิกทำได้เพียงแค่รักษากำแพงภายนอกไว้ จึงค่อยสร้างโถงจัดแสดงเบื้องหลังกำแพงด้วยความสูง 30 ซม. เพื่อให้ยังคงเห็นโครงสร้างเดิมของตึกนี้
ส่วนแสดงแบบ “ดั้งเดิม” ตั้งอยู่ที่โถงประวัติศาสตร์ของหมู่บ้านซึ่งส่วนนี้ได้รับการอนุรักษ์อย่างดีเมื่อเทียบกับบ้านของตระกูล Zhang โดยโครงสร้างที่รับน้ำหนักไม้ภายในได้รับการซ่อมบำรุง นำส่วนที่เป็นพาร์ติชันออกไป และรักษาส่วนเอเทรียมเดิมไว้ ซึ่งในขณะที่กำลังทำการศึกษาโถงประวัติศาสตร์ของหมู่บ้าน ทางทีมได้ค้นพบอีกหนึ่งตึกซึ่งอยู่ถัดไปในทางเหนือของโถงประวัติศาสตร์ และตึกนั้นคือโถงจัดแสดงแบบ “อนาคต” โดยเป็นการฟื้นฟูพื้นที่เดิม ในขณะที่บ่อน้ำและโซนพักผ่อนหย่อนคลายก็ถูกนำไปไว้ในพื้นที่ว่างของโซนนี้นั่นเอง
“การเติบโต การยังชีพ การถือกำเนิด (growth, subsistence, birth) คือกลยุทธ์ที่ทางเราใช้เพื่อรีโนเวทและฟื้นฟูหมูบ้าน Zhang Yan และหมู่บ้านแห่งอื่นในจีน” Horizontal Design กล่าวไว้ “มันไม่ใช่ทั้งการโยนของเก่าทิ้ง หรือการสร้างขึ้นใหม่ ไม่ใช่การซ่อมแซมของเก่าเพื่อให้คงสภาพเดิม แต่เป็นการตามให้ทันการพัฒนาและบริบทของประวัติศาสตร์ เพื่อนำความร่วมสมัยไปสู่หมู่บ้าน เพื่อจัดการแผนผังใหม่ โดยการนำสิ่งใหม่และเก่ามาอยู่ด้วยกัน และสร้างนิเวศน์เชิงพาณิชย์”
แนวคิดการนำของเก่า-ใหม่มาอยู่รวมกันนับว่าเป็นการออกแบบที่ค่อนข้างแพร่หลาย เพื่ออนุรักษ์ของเก่าให้กลมกลืนไปกับบริบทความเป็นเมืองใหม่ได้โดยที่ยังคงกลิ่นอายของของเดิมอย่างดี ทั้งยังเป็นการทำให้ของเก่านั้นเป็นที่จดจำ นอกจากนี้ยังเป็นการที่ได้สถาปัตยกรรมอีกชิ้นหนึ่งขึ้นมาเพิ่มอีกด้วย
อ้างอิงข้อมูลจาก
